Euregionaal project ‘Het water als wapen’.

Algemene intro:

Het laaglandrivierlandschap met overstromingsgevaar waartegen de bevolking zich probeert te beschermen, is één natuurlijk gebied dat gedeeld wordt door een landsgrens. Deze situatie heeft invloed op het landschap en de ‘leefgemeenschappen’. Er hebben zich in de loop van de geschiedenis aan beide kanten van de grens vergelijkbare ontwikkelingen voorgedaan. In de toekomst zal de klimaatverandering een uitdaging zijn.

Doel:

Via het project ‘Wapen als wapen’ nemen de bewoners kennis van gemeenschappelijke ontwikkelingen. Dat leidt tot ( vergroting van) herkenning, begrip en tot meer uitwisseling/ contacten over de grens. Rijn en Waal zijn sterk onderdeel van de identiteit van honderdduizenden burgers. In tijden van voorspoed wordt handel gedreven via deze handelswegen. Ook in recreatief opzicht zijn de rivieren van groot belang. Door de eeuwen heen is waterbeheersing ontwikkeld en daardoor zijn de dijken kenmerkend in het gebied. Dijken zijn bedoeld om bescherming te bieden. Gedurende de oorlog golden andere criteria dan het bieden van bescherming. Het water werd als wapen gebruikt  in de strijd om de opmars van de vijand te verhinderen of om een verdedigbare zone te creëren. In 1944 werd door de Duitsers bij Elden ( Arnhem) de dijk opgeblazen en een groot gebied tussen Rijn en Waal - de Betuwe- onder water gezet. Datzelfde gebeurde aanvang 1945 met de lage gebieden tussen Kleve en de Rijn en de Ooijpolder.

Deze vergelijkbare onderwaterzettingen vormen een project met een uitdaging:

Voor de strijdende partijen hadden de onderwaterzettingen vergaande invloed op de manier van oorlogsvoering en zelfs het verloop van de oorlog. Voor de burgers was het een catastrofe er bij. Huizen, goederen en land kwamen onder water te staan en men was genoodzaakt te vluchten. Het projectgebied omvat de omgeving van Kleve ( Kleef), de Ooijpolder en de Betuwe en heeft vanuit dit grote gebied naar buiten gerichte uitstraling vanwege het lot dat zowel burgers als militairen trof. Daarmee wordt dit grensoverschrijdende project vanuit de geschetste thematiek gedragen door een viertal gemeenten: Stad Kleve, Berg en Dal, Lingewaard en Overbetuwe. Vanuit de burgerij zijn initiatiefnemers het Exoduscomité en Arenacum – Heimatverein Rindern.

Het project zal mensen bij elkaar brengen- mede vanuit de ontdekking en bewustwording van gemeenschappelijkheden.

Het scholenproject:

De jongere generatie aan beide zijden van de grens wordt in staat gesteld deze gemeenschappelijkheden te ontdekken. Concreet houdt dat in, dat leerlingen van de Gesammtschule in Rindern en het OBC uit Elst, 90 in totaal, elkaar zullen ontmoeten in een speelse actieve museale omgeving. Daartoe zullen op maandag 25 juni excursies plaats vinden naar het Watermuseum te Arnhem en naar het Hollandsch-Duitsch gemaal in de Ooijpolder. Daaraan voorafgaand heeft de jeugd al kennis gemaakt met elkaar op 7 juni, want dan vindt er een formele activiteit plaats.

Thematisch is de onderwaterzetting tijdens de oorlog bijzonder vanwege het grensoverschrijdende karakter van de strijd. Water kent geen grenzen.

Om deze reden vinden  op 7 juni 2018 onthullingen plaats. Gesproken wordt vanuit de thematische verbondenheid over de onthulling van ‘zuster Luisterkeien’.

In Elden zal nabij het dijkmagazijn op deze dag om 10.00 uur de onthulling plaats vinden van de Liberation Luisterkei. In de middag zal om 14.00 uur de onthulling plaats vinden van een dergelijke Liberation Luisterkei in Rindern, nabij de Wasserburg. Daarmee maken de onderwaterzettingen formeel deel uit van de Liberation Route Europe.

Tegelijkertijd worden de drie talige Exodus informatiepanelen onthuld en wordt een nieuwe fietsroute gepresenteerd.Deze route gaat v.v. van Driel-Elden naar Rindern- Kleve.

Lezingen voor een breed publiek aan beide kanten van de grens

Rindern:

Als onderdeel van het project wordt minimaal een tweetal lezingen georganiseerd.

Op dinsdag 22 mei zal in de Wasserburg te Rindern een presentatie verzorgd worden door Ferdinand van Hemmen, landschapshistoricus en schrijver van het boek ‘Ooievaar brengt zondvloed’.

Driel:

Op Maandag 28 mei zal te Driel in de kerk waar het Polen- infocentrum is gehuisvest wederom een lezing door Ferdinand van Hemmen verzorgd worden.

Beide lezingen beginnen om 20 uur en zijn gratis toegankelijk.

Op aansprekende, meeslepende en boeiende  wijze zal het publiek kennis maken met het gebeuren in WO II, waterbeheersing en de relatie met de actualiteit

Naar het overzicht