Het kind associeer je met vrede, niet met oorlog

Volwassenen zijn het die oorlogen uitvechten. Historisch gezien waren de vechters vooral mannen, in mindere mate vrouwen en al helemaal geen kinderen. Wat zou het daarom fantastisch zijn wanneer juist kinderen niets zouden merken van oorlog. De werkelijkheid is anders; kinderen zijn zwaar de dupe van het geweld. De tragiek slaat wild om zich heen en maakt veel slachtoffers onder de onschuldige kinderen. Bekijk alleen de namen en leeftijden op de gedenksteen bij het Looveer in Huissen. Op 17 september 1944 veroorzaakten bombardementen en geweld de dood van maar liefst 14 kinderen in de leeftijd van 1 tot 17 jaar.

In WO II  maakte geweld van zowel vriend als vijand slachtoffers onder de onschuld. Zo is daar het verhaal van de vader die in het najaar van 1944  maar liefst vier kinderen verloor. Zijn leven lang droeg hij een persoonlijke herinnering bij zich: een sigarendoosje met daarin haren van zijn omgekomen kinderen. Zijn pijn droeg hij in stilte. Ook kennen we de zoekoproepen van het Rode Kruis, o.a. in kranten van die tijd; ouders die wanhopig op zoek waren naar hun verloren kinderen.

De aan Exodus Huissen verbonden toneelgroep Mozaïek uit Angeren zet regelmatig levensecht een groepje vluchtelingen neer uit die tijd, vaak met kinderen, want die maakten in groten getale deel uit van de Exodus. In den vreemde stierf menig kind. Maar ook waren er geboortes, zoals de paar duizend ‘Arnhemse’ baby’s in Apeldoorn.

Wat is er veranderd sinds die tijd? Kijkend naar het nieuws zie ik hoe dezelfde tragiek van oorlogsgeweld zich voltrekt en hoe opnieuw vele onschuldigen worden getroffen en getraumatiseerd. Voor degenen die herdenkingen organiseren is het daarom een extra uitdaging ouders en  jeugd hier telkens bij te betrekken. Dat is geen luxe, maar bittere noodzaak. Iedereen - vooral kinderen - draagt oorlogservaringen een leven lang mee.

Terecht dat de Marigold, de goudsbloem, nu als symbool van de burger in oorlogstijd geldt. Het verdriet wordt hierdoor niet verzacht. Deze blijk van verbinding met de burger - én het kind- in oorlogstijd draagt hopelijk wél bij aan een gevoel van erkenning. Erkenning voor zowel het verleden als het nu. Opdat wij nooit vergeten.

De Marigold-memorials zijn te bestellen via www.exodushuissen.nl

Gedenksteen Looveer met de namen van de 23 slachtoffers, waaronder 16 kinderen jonger dan 17 jaar